.:: خوراک مغز ::. ادبیات، سینما، و دنیای تکنولوژی

وبلاگ شخصی آرش رحمانی

چرا مطالعه ادبیات برای جامعه ضروری است؟

چهارشنبه, ۸ بهمن ۱۳۹۳، ۱۲:۳۹ ب.ظ

چرا مطالعه ادبیات برای جامعه ضروری است؟

 

مطالعه ادبیات شامل خواندن اشعار، داستان ها، نمایشنامه ها، رمان ها، و مقالات ادبی، و همچنین فکر کردن، بحث کردن و نوشتن در مورد آنها می شود. نکته قابل تاملی که در مورد جوامع امروزی قابل ذکر است، افزایش علاقه شدید جوامع مدرن به مهارت های عملی است و به همین دلیل است که اکثر دانشگاه های معتبر جوامع پیشرفته در زمان کنونی بر رشته های فنی، عملی و اقتصادی تاکید بیشتری دارند تا رشته های انسانی. این تصمیم دانشگاه های بزرگ ریشه در این تفکر غلط دارد که مطالعه ادبیات هیچگونه ارزش کاربردی و عملی ندارد. اما من در طول این مقاله سعی خواهم کرد که نشان دهم که با تدریس درست این رشته، مطالعه ادبیات به یک رشته کاملا کاربردی و عملی تبدیل می شود. علاوه بر این، مطالعه این رشته توانایی های جانبی زیادی را در دانشجویان تقویت می کند؛ توانایی هایی که از ملزومات زندگی در عصر حاضر هستند. در ادامه مطلب با من همراه شوید.

 

به این دلیل که مطالعه ادبیات شامل تمرین چهار مهارت و فرآیند خواندن، تفکر، بحث، و نوشتن می شود، میتوان گفت که ارزش کاربردی این رشته تحصیلی در این است که باعث افزایش مهارت افراد در این فرآیندها می شود و دانشجوی این رشته می تواند این مهارت ها را در تمامی مراحل زندگی خود بکار گیرد. مطالعه دقیق، که از ملزومات این رشته است، باعث افزایش دایره لغت افراد شده و حساسیت زبانی و لغوی آنها را به شدت افزایش می دهد که در نتیجه به افزایش میزان کمال شخص منتهی می شود. در کلاس های درس این رشته تحصیلی، معلم دانش آموزان را وا می دارد تا در مورد آنچه در کلاس تدریس شده بصورت انتقادی فکر کنند و در نتیجه، بحث های کلاسی باعث تقویت مهارت های خواندن و تفکر دانشجویان شده و به آنها کمک می کند در هر شرایطی بتوانند نظرات و افکار خود را بصورت شفاهی راحت تر بیان کنند. همچنین اساتید این رشته می توانند با درگیر کردن بخش دیگری از ذهن دانشجویان، آنها را وادار کنند که این نظرات را بر روی کاغذ نوشته و به سازماندهی افکار خود بپردازند. در نتیجه، شاید بتوان ادعا کرد که مطالعه ادبیات به دیسیپلین ذهنی دانشجو کمک می کند زیرا این رشته دانشجویان را بصورت مستقیم با متون سخت ادبی درگیر می کند و آنها می توانند با انجام چنین تمریناتی، مهارت های خود را به سایر متون و سایر موقعیت های زندگی تعمیم دهند. دانشجویانی که به مطالعه ادبیات می پردازند معمولا در مطالعه، درک، و آنالیز سایر متون نیز موفق تر هستند و شاید به همین دلیل است که اکثر دانش آموختگان رشته زیان وقتی تغییر رشته می دهند در سایر رشته ها به طور قابل ملاحظه ای موفق تر هستند. این موفقیت بالاخص در مورد رشته حقوق بیشتر مشهود است.

اما فواید بیشمار مطالعه ادبیات فقط به افزایش مهارت های زبانی محدود نمی شود. این رشته سر منشا بسیاری دیگر از مواهب ذهنی و عقلی است. مطالعه ادبیات به افزایش سواد و علم فعال افراد منتهی می شود، علمی که شاید از فعالیت های انفعالی مانند تلویزیون نگاه کردن هیچ گاه بدست نیاید. مطالعه ادبیات علاوه بر اینکه افراد را با میراث سرشار ادبی یک سرزمین آشنا می کند، همچنین باعث افزایش آگاهی دانشجویان نسبت به ارزش های فرهنگی، تاریخ، جامعه شناسی، روان شناسی، و تعدادی دیگر از علوم می شود. برنامه های تحصیلی رشته ادبیات علاوه بر متون ادبی، شامل متونی از سایر رشته ها نظیر اسطوره شناسی، فلسفه، روان شناسی و ... نیز می شود و این آگاهی و علم بینارشته ای دانشجویان این رشته را معمولا از سایر دانشجویان رشته های دیگر متمایز می کند.

اما باید گفت که هیچکدام از موضوعات بالا دلیل اصلی افراد برای انتخاب این رشته نیست. اصلی ترین ویژگی که دانشجویان این رشته از مطالعه این دروس کسب می کنند قوه ی تخیل فعال است. مطالعه ادبیات به توانایی ما در همذات پنداری با سایر انسان ها کمک می کند، توانایی ما در دیدن و درک پیچیدگی های انسانی را افزایش می دهد، و باعث گسترش افق های ذهنی انسان از طریق درک تجربیات نیابتی می شود. رشته ادبیات به حدی عالی این کار را انجام می دهد که در دانشکده های پزشکی آمریکا، بسیاری از مسئولین سیلابس های درسی را تغییر داده و چند واحد ادبیات نیز در ان گنجانده اند. مطالعه ادبیات مهارت فهم اصول زیبایی شناسی را در ما تقویت می کند و باعث افزایش لذتی می شود که ما از پدیده های مختلف موجود در این دنیای بیکران کسب می کنیم.

متاسفانه ما در عصری زندگی می کنیم که بصورت شدید و خطرناکی قدرت و اهمیت قوه تخیل را زیر سوال می برد. نادیده گرفتن قوه تخیل یعنی بستن راه تنفس ذهن. پس میتوان گفت که دانشجویان کاربردی ترین  و عملی ترین رشته های تحصیلی نیز میتوانند از داشتن علمی فراتر از رشته تحصیلی خود منفعت ببرند، و این رشته ادبیات است که می توانند به این دانشجویان کمک کند تا به گسترش قوه ی تخیل انسانی خود بپردازند. متفکران بیشماری- از جمله جی. اس. میل، فروید، شوایتزر، و انیشتین در طول دو قرن گذشته- بر اهمیت مطالعه ادبیات تاکید کرده اند زیرا به عقیده همه ی انها فقط از طریق ادبیات است که می شود تخیل انسانی را حفظ کرد.

درنهایت باید گفت که دانشگاه ها و ارگان های تصمیم گیرنده باید با جدیت بیشتری از رشته های ادبیات حمایت کنند زیرا که اگرچه رشته ادبیات کاربردهای فراوانی دارد و این ها خود دلیل کافی برای حمایت بیشتر هستند، اما دلیل اصلی درخواست حمایت از این رشته توانایی آن در افزایش حس همذات پنداری در انسان ها، و تحریک تخیل انسانی است که باعث می شود این رشته، به اعتقاد نگارنده، به یکی از اصلی ترین و اساسی ترین رشته های دانشگاهی در سراسر دنیا بدل شود.

 

نظرات  (۲)

  • سیروس امیری
  • درست و استوار. زنده باشی!
    پاسخ:
    ممنون جناب دکتر امیری.
  • محمد رضا نجفی
  • ممنون جناب رحمانی بابت این مطلب زیبا. رشته های ادبیات همیشه در حاشیه بوده و هستند متاسفانه. 
    پاسخ:
    بله متاسفانه، ولی بهرحال باید کاری کرد!

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی