بازنشر: شوالیه تاریکی: ابرقهرمانی در اضطراب دنیای پسا 11سپتامبر

اطلاعات فیلم

نام: شوالیه تاریکی

سال اکران: 2008

ژانر: اکشن، جنایی، درام، هیجانی

کارگردان: کریستوفر نولان

بازیگران: کریستین بیل، مایکل کین، مورگان فریمن، هیث لجر فقید و ...

شعار: تاریکترین زمان از شب، قبل از سحر است.

دیالوگ ماندگار: {جوکر خطاب به بتمن} ببین نتونستی من رو بکشی. داستان من و تو مثل اینه که یه نیروی غیرقابل توقف به یک جسم ثابت و غیرقابل حرکت برسه...

فیلم شوالیه تاریکی دومین قسمت از سه‌گانه ی بتمن به کارگردانی کریستوفر نولان می باشد. این فیلم در سال 2008 اکران شد و مورد تشویق بینندگان عمومی و منتقدین قرار گرفت.

سری فیلم های بتمن که در طول تاریخ تعداد کثیری از آن ساخته شده بر اساس کتابهای مصوری با همین نام تولید می شوند و امتیاز ساخت آنها از شرکت دارنده‌ی حق کپی رایت کتابها، یعنیDC Comics خریداری میشود.

کریستوفر نولان، کارگردان مشهور انگلیسی، در سال 2004 تصمیم گرفت که سه‌گانه ای از این ابرقهرمان با پس زمینه جنایی بسازد و اولین فیلم این مجموعه با نام آغاز بتمن در سال 2005 اکران شد. درپی استقبال گرم مردم و منتقدین از فیلم اول، نولان شروع به فیلم برداری قسمت دوم از این سه‌‌گانه کرد و قسمت دوم آن با نام شوالیه تاریکی در سال 2008 اکران شد. استقبال بی نظیر مردم و منتقدین از این فیلم باعث شد که فیلم درمیان برترین فیلم های تاریخ گرفته و امتیاز بالایی از سایت‌های معتبر نقد فیلم مانند Rotten Tomatoes دریافت کند.

شوالیه تاریکی ادامه دهنده‌ی داستان آغاز بتمن است. چیزی که بیننده در آغاز قسمت دوم با آن مواجه می شود شهر گاتم (Gotham) بسیار تمیزتر از آن چیزی است که در قسمت اول دیده شد. اگرچه سردسته ی افراد شرور هنوز در شهر وجود دارد و حتی مواد مخدر متعلق به کرین (Crane) هنوز در شهر پخش می شود اما بتمن، با کمک گوردن (Gordon) به موفقیت‌هایی در زمینه پاکسازی گاتم رسیده اند. همچنین، حضور هاروی دنت (Harvey Dent) به عنوان سیمای عمومی بتمن (که نمی تواند چهره ی خود را به مردم نشان دهد) و نماد عدالت (ملقب به White Knight)، باعث به وجود آمدن امید در دل اهالی گاتم شده است. تاثیر هاروی را می شود حتی بر زندگی شخصی بروس وین (Bruce Wayne) یا همان بتمن دید. بروس به این نتیجه می رسد که نمی تواند تا آخر عمر بتمن باقی بماند، پس تلاش میکند برای رسیدن به ریچل (Rachel) شخصی قابل اعتماد را یافته تا بتواند با کنار گذاشتن نقابش، به زندگی با ریچل ادامه دهد. شخصیت جوکر،با بازی بی نقص و تکرار‌نشدنی هیث لجر (Heath Ledger)، نیز به اهمیت هاروی پی میبرد و بعد از اینکه هاروی از انفجاری که باعث کشته شدن ریچل می شود، جان سالم به در میبرد، از ضعف احساسی و علاقه ی او به ریچل سواستفاده کرده و هاروی را به یکی از دنبال‌کنندگان مکتب خویش تبدیل می کند، تا مردی را که تا قبل از آن نماد امید در جامعه بود ویران کرده و به طبع آن به ویرانی شهر گاتم بپردازد. هاروی دو-چهره تن به خواسته های جوکر می دهد و با گروگان گرفتن خانواده گوردن سعی دارد به آنها آسیب برساند. اما بتمن، با کمک گوردن این اتفاقات را پنهان کرده، تا مردمی که به هاروی دل بسته بودند نا امید نشوند. بتمن تمامی تقصیرها را به گردن می گیرد تا شوالیه ای باشد که گاتم به آن نیاز دارد نه شوالیه ای که دوست داشتنی است.

نقد:

فیلم‌های کریستوفر نولان معمولا بخاطر درون مایه‌های بومی-سیاسی-اجتماعی و ترکیب آنها با عناصر ابرقهرمانی مورد تشویق قرار می‌گیرند. به عنوان مثال: آغاز بتمن  بیانگر درون مایه هایی از قبیل  فقر/غنا، فساد در مقامات دولتی شهر گاتم، شکست قوانین و نظم اجتماعی درمقابله با آشوب و تبهکاری، و درنهایت  تضاد بین عدالت و انتقام بود. در قسمت دوم این سه‌گانه، میتوان به راحتی به درون‌مایه‌ها‌‌ی (Theme) اصلی فیلم اشاره کرد:

1- ترکیب داستان‌های ابرقهرمانی با اضطراب های پسا 11 سپتامبر-ی ***

2- شکست و ناکارآمدی مدنیت و نجابت در مقابل وحشت و هرج و مرج

3- حد نهایی مقابله با تهدیدها

4- نیاز به امید در تاریکی مطلق ، و آزادی و انقلاب در برابر محدودیت های جامعه سرمایه داری

یکی از اصلی ترین نوآوری های کریستوفر نولان ترکیب این ابر قهرمان محبوب با درون‌مایه های دنیای مدرن است؛ و به گفته ی بسیاری از منتقدان، دلیل اصلی موفقیت و اقبال عمومی این فیلم، حس همذات‌پنداری مردم با ساکنین شهر گاتم است. یکی از معروفترین درون‌مایه های هنر پست مدرن، که بعد از حوادث 11 سپتامبر بوضوح در هنر دنیای معاصر دیده می شود، نگرانی ها و اضطراب های مردم در دوره ی تروریسم و وحشت است، و این همان نکته ظریفی است که از دید کریستوفر نولان پنهان نمانده است. مکان و زمان (Setting) این فیلم در دنیایی مدرن است شبیه چیزی که بینندگان فیلم در آن زندگی می کنند و ترس ها و اضطراب های مردم شهر گاتم، همان اضطرابهایی است که مردم در جامعه پسا 11 سپتامبر با آن مواجه هستند.

وجود شروری به نام جوکر که جنایت را برای لذت آن انجام می دهد و به هیچ وجه پول برای او مهم نیست، یادآور حوادث و افراد شرور و بدنامی دور و نزدیک درتاریخ معاصر بشریت است که همه آنها را در ذهن دارند. جوکر، هنگامی در بیمارستان درتلاش برای شکستن شخصیت هاروی‌ست، به او می گوید که جوکر نماینده ی هرج و مرج است. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود؛ هیچ کس هراسی به دل راه نمی دهد اما اگر ذره ای تخطی از نُرم مشاهده شود، همه کنترل خود را از دست می دهند و این همان تلمیحات غیر مستقیم نولان به حوادث دهشتناک دهه‌ی اخیر است، که به دومین درون‌مایه معروف فیلم منتهی می شود: شکست و ناکارآمدی مدنیت و نجابت در مقابل وحشت و هرج و مرج. برای درک درست این قضیه، صحنه ای از فیلم را بخاطر بیاورید که دوکشتی حامل مردم عادی و یک سری از محکومین خطرناک بر روی رودخانه متوقف می شوند و جوکر به آنها خبر می دهد که هریک می توانند با ضامنی که در دست دارن کشتی دیگر را منفجر کنند تا خود سالم بمانند، و اولین کسانی که شروع به تصمیم گیری برای ازبین بردن انسانهای کشتی دیگر می کنند نه محکومین خطرناک، بلکه مردم عادی هستن که در زندگی عادی تظاهر به متمدن بودن می کنند.

و در آخر می توان به تصمیم شجاعانه بتمن در پایان فیلم اشاره کرد که برای از بین نرفتن امید، تصمیم میگیرد تا تقصیرها را به گردن بگیرد به این امید که مردم شهر گاتم با امید به آینده ی نه چندان امن خود خیره شوند.

این فیلم با امتیاز 9 از 10 با رای 810007 کاربر سایت معروف IMDb در جایگاه هشتم بهترین فیلم های تاریخ قرار دارد.

دیدن این فیلم رو به همه پیشنهاد میکنم.